Powstanie Szombierek należy wiązać z wielką akcją osadniczą w drugiej połowie XIII wieku. Istnieją pewne założenia, iż w celu ochrony Bytomia przed najazdami tatarskich wojsk, powstały na drogach wiodących do miasta dwie rycerskie osady – Szombierki i Rozbark. Pierwszą wzmiankę o wsi Szombierki można spotkać dopiero w dokumencie o podziale miasta Bytomia i ziemi bytomskiej przez króla czeskiego Karola IV z dnia 26 stycznia 1369 r. Wieś tę podzielono między książętami Konradem ( okolice wzgórza św. Małgorzaty) a Przemysławem ( tereny przylegające do Orzegowa). Szombierki w okresie średniowiecza, były wsią usytuowaną na niewielkim wzgórzu, pokrytym znacznymi połaciami lasu z polami, łąkami oraz licznymi na tym obszarze naturalnymi stawami. Tak korzystny pod względem przyrodniczym teren sprzyjał rozwojowi rolnictwa. Rozwój rzemiosła był ograniczony z powodu bliskiego położenia Szombierek względem Bytomia. Jako niewielka rolnicza osada, Szombierki funkcjonowały aż do początków XIX wieku. Wojny husyckie (po tzw. 4 krucjacie 1427) objeły także okolice Bytomia. Reakcją kościoła - proboszcza parafii - było sprowadzenie do Bytomia w. 1454r. Jana Capistranusa (Giovanni da Capistrano). Reformacja zaś - 1517 - nie przyniosła zmniany wiary w Szombierkach, ponieważ właściciele wsi: Gieraltowski, Praschma, Konietzny, Bialy-Bielski i inni pozostali wierni kościołowi katolickiemu.

Przełomowym momentem w dziejach Szombierek był ich zakup (wraz z Orzegowem) za cenę 41 485 talarów w dniu 23 marca 1826 roku przez Karola Godulę – jednego z najbogatszych przemysłowców górnośląskich. Stopniowo sytuacja finansowa Szombierek zaczęła ulegać poprawie. Zaczęła umacniać się pozycja dworu, powstawały zamożniejsze gospodarstwa, cegielnia oraz pierwsza elementarna szkoła. Piętnaście lat po zakupie wsi, Godula wybudował w Szombierkach neorenesansowy pałac. W połowie XIX wieku, rozwijająca się miejscowość, coraz silniej odczuwała także brak jakiegokolwiek ośrodka kultu religijnego. Jednak dzięki inicjatywie bytomskiego księdza Józefa Szafranka, a także lokalnemu wydarzeniu, jakim było w 1854 roku nawiedzenie Szombierek przez epidemię cholery (w której zmarła jedna trzecia mieszkańców), udało się ufundować niewielką kapliczkę stanowiącą wotum dziękczynne ocalałych rodzin (uściślając była ona ufundowana przez rodzinę Cygan). Nowo powstała kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej i św. Józefa, wybudowana została w stylu neogotyckim. Inną ważną inwestycją tego okresu, było wybudowanie drogi bitej za cenę 58 tys. marek, poprowadzonej z Bytomia przez Szombierki, w kierunku Bobrka. Drogę oddano do użytku w połowie 1861 roku. W 1768 roku uruchomiono w Szombierkach pierwszą kopalnię węgla kamiennego"Król Dawid". Została ona jednak zamknięta już około roku 1820.

W roku 1869 uruchomiono w Szombierkach najnowocześniejszą wówczas na Górnym Śląsku kopalnię węgla kamiennego Hohenzollern (pierwszy w Europie podziemny elektrowóz - 1883). Od tego momentu działalność rolnicza na terenie Szombierek zaczęła zanikać, co było widoczne zarówno w strukturze zatrudnienia mieszkańców, jak i w ogólnym krajobrazie osady. Pod koniec XIX wieku 80 % mieszkańców Szombierek pracowało już w sektorze przemysłowym, natomiast rolnictwem zajmowało się zaledwie kilka osób. Powstanie i rozwój kopalni „Hohenzollern”, wiązało się ze wzrostem liczby zatrudnionych, a co z kolei miało wpływ na coraz większe zaludnienie osady. Kopalnia zaczęła więc budować dla górników i ich rodzin nowe, zakładowe domy mieszkalne. Budowane przez kopalnię budynki mieszkalne, były typowymi, skromnymi domami robotniczymi, zbudowanymi z czerwonej nieotynkowanej cegły. Istotnym punktem przy rozbudowie osady, była modernizacja sieci dróg. Oprócz głównej szosy , łączącej Bytom z Bobrkiem, wszystkie widoczne dziś asfaltowe ulice, były wówczas polnymi traktami. W 1887 i 1897 roku, poszerzono drogę, łączącą Szombierki z Orzegowem. Droga ta w 1910 roku za cenę 6.500 marek doczekała kompleksowej przebudowy, stając się twardą nawierzchnią. Modernizacji uległy też inne drugorzędne drogi, doprowadzone do dzisiejszych ulic: Zabrzańskiej i Frycza- Modrzewskiego. Na przełomie wieków powstały też pierwsze chodniki. Przed rozpoczęciem wojny w 1914 roku, prawie wszystkie drogi w Szombierkach posiadały już asfaltową nawierzchnię. W 1898 roku powstały w Szombierkach dwie linie tramwajowe - do Zabrza i do Chebzia. W połowie 1900 roku wzdłuż Szombierek poprowadzono główny rurociąg, ciągnący się od Bytomia w kierunku Bobrka, regularnie zaopatrujący mieszkańców w wodę. 13 października 1901 roku, na posiedzeniu gminnym podjęto decyzję o zbudowaniu kościoła parafialnego dla blisko 3000 wiernych. Decyzja ta była wynikiem prac sześcioosobowej komisji, która od listopada 1898 czyniła starania w tym kierunku. Część funduszy pochodziła z majątku Schaffgotschów, którzy przeznaczyli na ten cel 100.000 marek. Nowo powstały kościół, zbudowany został w stylu neoromańskim. Uroczystość poświęcenia kościoła pod wezwaniem Najświętszego "Serca Pana Jezusa" (Herz-Jesu lub Cordis Iesu) nastąpiła 13 listopada 1904 roku, a niespełna rok później została dokonana konsekracja przez biskupa wrocławskiego J. Koppa. Wraz z pojawieniem się kopalni „ Hohenzollern”, we wsi gwałtownie zaczęła wzrastać ilość małych przedsiębiorstw i punktów usługowych. W 1920 roku uruchomionoelektrociepłownię Oberschlesien (obecnie Szombierki). Koncern Schaffgotschów wybudował budynki mieszkalne dla górników, przyznawał przywileje socjalne w postaci deputatów węglowych itd.

Z początkiem 1920 roku, rozpoczął w Bytomiu działalność agitacyjną i propagandową Polski Komisariat Plebiscytowy, stojący w opozycji do komisariatu niemieckiego działającego w Katowicach. W samych Szombierkach w przeciwieństwie do miasta Bytomia, większość mieszkańców opowiedziała się za przynależnością do Polski. Biorąc jednak pod uwagę cały obszar plebiscytowy, okazało się, iż ogólny wynik głosowania był korzystny dla Niemiec. Na podstawie decyzji z dnia 12 października 1921 roku, wyznaczono granicę polsko – niemiecką przebiegającą przez Górny Śląsk. Jej dwukilometrowy odcinek przechodził przez Szombierki ( wzdłuż rzeki Bytomki), pozostawiając samą osadę po stronie niemieckiej. Przejście graniczne znajdowało się w odległości 400 metrów od zabudowań znajdujących się przy obecnej ulicy Modrzewskiego. Szombierska kopalnia, zmieniła nazwę na „Hohenzollerngrube”. Na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych, Szombierki zostały objęte kryzysem gospodarczym. W przeciągu niespełna 3 lat ( w okresie 1929 –1932) spadło wydobycie węgla w kopalni „Hohenzollerngrube” o blisko 39 %. Nastąpiły też masowe zwolnienia pracowników (sama kopalnia wymówiła pracę 1800 osobom). Pomimo złej sytuacji ekonomicznej, 27 kwietnia 1929 roku kopalnia wybudowała i oddała do użytku wieżę wyciągową szybu „ Krystyna” (właściwie "Kaiser Wilhelm Schacht"). Od tego momentu po dzień dzisiejszy, wieża ta jest symbolem Szombierek. w 1933 roku gmina stała się właścicielem parku Fazaniec, rozciągającego się pomiędzy Szombierkami, Orzegowem, a Bobrkiem. Do 1928 roku, kiedy to oficjalnie powstał park, na terenie „Fazańca” prowadzono hodowlę bażantów, stąd nazwa parku (niem. Fasan = pol. bażant). Park "Fazaniec" przez lata był ulubionym miejscem spacerowym mieszkańców Szombierek.

Zakończenie II wojny światowej otworzyło nową kartę w historii Szombierek: Wojska radzieckie wkroczyły do Szombierek 28 stycznia 1945. Ciosem dla ludności, zarówno tej pro niemieckiej jak i tej gotowej przyznania się do Polskości, stały się wywózki mężczyzn na roboty w głąb ZSRR. Oficjalnie wywieziono na roboty przymusowe 448, faktycznie jednak liczba ta była wyższa. Poza tym około 600 mężczyzn zginęło na frontach 2 wojny światowej. Była kopalnia "Hohenzollern" już jako "Szombierki" zmuszona została do zatrudnienia ok. 400 kobiet, najczęściej żon wywiezionych szombierskich górników oraz wdów. Do braku rąk do pracy przyczyniło się także zwolnienie jeńców wojennych i pracowników przymusowych, zatrudnianych przez reżim narodowosocjalistyczny.

Sytuacja powojenna unormowała się na przełomie lat 1947/48. Niemcy, których nie dało się zweryfikować lub którzy tego nie chcieli, wyjechali z Szombierek, część wywiezionych górników - nie wszyscy przeżyli - wróciła do domu, także Szombierzanie z niewoli alianckiej. Przede wszystkim jednak cały Bytom stał się ośrodkiem napływowym dla ludności z byłej Polski wschodniej oraz centralnej, również część pracowników przymusowych z lat 1941-1945 z przedwojennej Polski wschodniej pozostała w Szombierkach, nie wracając do domu na wschodzie po wyzwoleniu.

Przede wszystkim należy podkreślić, co często ginie w opisach historii Szombierek: Gmina stała się oficjalnie gminą polską, regorystyczne nauczanie języka polskiego, a nawet niszczenie napisów niemieckich na nagrobkach cmentarnych przynosiły zamierzone efekty.

W lipcu 1948 r. kopalnia "Szombierki" zatrudniała już 4.372 osoby. W północnej części Szombierek powstało osiedle 501 tzw. domków fińskich (54,42 qm). Sprowadzano je z Finlandii za węgiel i koks, by złagodzić tzw. głód mieszkaniowy na czas przejściowy 20 lat. Do dziś stojące i zamieszkane domki fińskie w Szombierkach stanowią więc wyjątkowy zabytek architektury powojennej Górnego Śląska.

Sytuacja polityczna odpowiadała rozwojowi na całym Śląsku: Na kopalni „Szombierki“ w lipcu 1948 na całość załogi 4.372 z PPR związanych było 810 osób, z PPS 293. 572 osoby brały oficjalnie udział w tzw. współzawodnictwie pracy. Istniał w Szombierkach jednak opór społeczny. W 1952 Urząd Bezpieczeństwa przechwycił ulotkę "Organizacji do Walki z Bolszewizmem = O.D.W.Z.B.", kolportowaną w Szombierkach: "[...] 7 lat mineło jak przestał nas gnębić niemieckiej okupand, ale to nic było wszystko. Gnębi nas teraz czerwonej imperializm której kreje sie pod płaszczykiem klasy robotnicza na czele tego imperializmu stoji ten dobroduszny ojciec `Stalin` i spółpracownicy, jak `Bierut` `Rokosowski`. [...]".

Bardzo ważnym wydarzeniem rozwoju administracyjnego, był moment przyłączenia Szombierek do miasta Bytomia w 1951 roku. Od tego momentu, była rolnicza wieś przeobraziła się w dużą przemysłową dzielnicę tego miasta. W połowie lat 50, nowa bytomska dzielnica, ze względu na stan posiadania wielohektarowych niewykorzystanych terenów, została szybko objęta nowym miejskim planem inwestycyjnym. Najważniejszym punktem planu, była decyzja o przyszłej budowie dużych osiedli mieszkaniowych. Zamiar ten zaczęto intensywnie realizować w latach 1960 –1979, kiedy to powstało kilka dużych osiedli, zarówno w północnej, jak i w południowej części Szombierek. Dużą przeszkodą w rozpoczęciu procesów budowniczych stanowiło zagrożenie szkodami górniczymi ( strefa osiadania). Wraz z rozwojem infrastruktury w Szombierkach, zaczęło również intensywnie rozwijać się życie sportowe. W 1945 roku założono pod patronatem kopalni Górniczy Klub Sportowy „Szombierki”. W 1965 roku w południowo-wschodniej części dzielnicy, na terenie hałd i nieużytków powstał ośrodek sportowo-wypoczynkowy. Na obszarze 40 ha powstał nowy, główny stadion dla blisko 30000 widzów. Największy sukces drużyna piłkarska GKS Szombierki odniosła w 1980 roku, zdobywając tytuł mistrza Polski, promując przy tym na cały kraj bytomską dzielnicę.

W latach 1970 do 1989 w wolniejszy sposób aniżeli bezpośrednio po wojnie Szombierki zmieniały demograficznie swój charakter. Przyczyniło się do tego z jednej strony udane werbowanie do pracy w kopalni w różnych częściach Polski, z drugiej strony tzw. łączenie rodzin oraz "nielegalne" ucieczki z Polski w postaci odmowy powrotu do kraju po wizycie rodziny w Niemczech zachodnych lub po urlopie na tzw. zachodzie Europy. Stan wojenny zwolnił tą tendencję, nie wygasła ona jednak nawet po 1989.

Po 1989 roku otworzyła się nowa rzeczywistość w historii Szombierek. Zbiegła się ona z trudnym czasem dla górnośląskiego górnictwa. Nastąpił regres przemysłu wydobywczego, zauważalny przez coraz mniejsze wydobycie węgla i zastój w rozwoju infrastruktury dzielnicy. Kopalnia "Szombierki" w ramach restrukturyzacji górnictwa została połączona 1 września 1993 r. z kopalnią "Centrum" w Bytomiu, co zapoczątkowało jej koniec. W 1997 przystąpiono do faktycznej likwidacji zakładu górniczego "Szombierki". W ostatnich latach Szombierki doczekały się drugiego kościoła parafialnego, powstałego u wylotu ulicy Wyzwolenia. Wmurowanie kamienia węgielnego, nowej parafii pod wezwaniem Wniebowstąpienia Pańskiego odbyło się 1 czerwca [2000] roku.